పుస్తక సమీక్ష 30.08.2020

 

గ్రంథము పేరు: పుత్తడిబొమ్మ పూర్ణమ్మ గేయ కథ

 

కవి పేరు: ఆధునికాంధ్ర కవితా వైతాళికుడు స్వర్గీయ గురజాడ అప్పారావు (1862 సెప్టెంబర్ 21 - 1915 నవంబర్ 30)

 

కవి పరిచయము:

  

రచయిత, సంఘ సంస్కర్త, సాహితీకారుడు, హేతువాది, అభ్యుదయ కవి కవి శేఖరుడైన గురజాడ అప్పారావు గారి జాడ ఎరుగని తెలుగువారు ఉండరేమో అనుట అత్యంత సహశయమని నా భావన. అనేక సాంఘిక దురాచారలతో కుంటుపడుతున్న సమాజంలో పరివర్తన తెచ్చెడి మహత్తర ఆశయంతో, పండితులు చదువుకునే గ్రంథములకు పరిమితమైన  తెలుగు సాహిత్యాన్ని సుసంపన్నము చేసెడి గొప్ప కార్యదీక్షత తో రచనలు చేసిన గురజాడ వారు సృష్టించిన పాత్రలు గిరీశమ్, మధురవాణి, రామప్ప పంతులు తెలుగు నాట సుపరిచితమే.

 

వ్యవహారిక భాషోద్యమంలో గురజాడ అప్పారావు తన సహాధ్యాయి గిడుగు రామమూర్తి పంతులుతో కలిసి పోరాటం సలిపారు.

 

గురజాడ రచనల్లో కన్యాశుల్కము (నాటకం) అగ్రగణ్యమైనది. కన్యాశుల్కము దురాచారాన్ని విమర్శిస్తూ గురజాడ రచించిన ఈ నాటకం భారతీయ భాషల్లో వెలువడిన ఉత్తమోత్తమమైన రచనలలో ఒకటి. తను సృష్టించిన ముత్యాల సరాలు ఛందస్సు తో అనేక రచనలను వ్యవహారిక భాషలో చేసి సగటు పాఠకుల హృదయాలను దోచుకున్నారు. దేశమును ప్రేమించుమన్నా అని రచించిన దేశభక్తి గేయము, కన్యాశుల్కము ఇతివృత్తముతో రచించిన అత్యంత కరుణ రసము వొలిగించెడి పుత్తడి బొమ్మ పూర్ణమ్మ తెలుగునాట అత్యంత ప్రాచుర్యము పొందాయి.

 

 సారంగధర ఇంగ్లీషు పద్య కావ్యం-ఇండియన్ లీజర్ అవర్ (విజయనగరం) లోనూ రీస్ అండ్ రయ్యత్ (బెంగాల్) పత్రిక లోనూ ప్రచురించబడింది. అనేక రచనలు చేసి తెలుగు సాహిత్యాన్ని అగ్రస్ఠానంలో నిలబెట్టిన గురజాడ వారు తెలుగు సాహిత్య చరితలో ధృవతార వలె వెలుగొందుతూ సాహిత్య కాంతులు వెదజల్లుతు ఉంటారని సాహితీ లోక ప్రగాఢ విశ్వాసము.

 

గేయ కథా నేపథ్యము/ఇతివృత్తము:

 

కన్యాశుల్కమనెడి సాంఘిక దురాచారమును ఇతివృత్తముగా తీసుకొని ఒక పేద బాపడు హేయమైన ధనాభిలాషతో తన ముక్కుపచ్చలారని బాలికను ముదుసలికిచ్చి కట్టపెట్టిన వైనము ఆధారంగా  అటువంటి చిన్నారి బాలికల తరపున వాకల్తా పుచ్చుకున్న ప్రతినిధిగా పూర్ణమ్మ అనే పాత్రను సృష్టించి  కథనాత్మకంగా, అత్యంత కరుణరసము స్రవించెడి  గేయంగా పుత్తడిబొమ్మ పూర్ణమ్మ కథ పేరుతో ఈ రచన చేసారు గురజాడ. “పుత్తడిబొమ్మా పూర్ణమ్మా” అంటూ యవ్వనములోకి అడుగిడుతున్న ముగ్ధమనోహరమైన అందాల రాశి సమాజములో నున్న దురాచారానికి బలయిన తీరును ఈ కథలో తనకే సొంతమైన సరళ వ్యవహార భాషా పదాలతో గేయకథగా గురజాడ వారు వివరించారు.

 

గేయకథా పరిచయము

 

మేలిమి బంగరు మెలతల్లారా !

కలువల కన్నుల కన్నెల్లారా !

తల్లులగన్నా పిల్లల్లారా !

విన్నారమ్మా ఈ కథను ?

ఆటల పాటల పేటికలారా !

కమ్మని మాటల కొమ్మల్లారా

అమ్మలగన్నా అమ్మల్లారా !

విన్నారమ్మా మీరీ కథను ?

అని గేయము ప్రారంభమవుతుంది. స్వచ్ఛమైన బంగారు లావణ్యము గల మహిళలారా ! కలువల వలె కన్ను గవ గల కన్నెల్లారా! పిల్లల్లారా ! ఆటల పాటలతో సంతోషముగా కమ్మగా మాటలు చెప్పెడి అమ్మాయిలను కొమ్మలారా అని సంభోదిస్తూ  విన్నారా ఈ కథను అని రచయిత కథను చెప్పుటకు సిద్ధమవుతున్నారు.

 

కొండల నడుమను కోనొకటున్నది !

కోనకి నడుమా కొలనొకటుంది !

కొలని గట్టునా కోవెల లోపల

వెలసెను బంగరు దుర్గమ్మ.

 

పూజారింటను పుట్టెను చిన్నది

పుత్తడి బొమ్మా పూర్ణమ్మా,

అన్నల తమ్ముల కనుగై దుర్గకు

పూజలు పువ్వులు కోసేది.

 

తాను చెప్పబోతున్న కథలోని ప్రధాన పాత్ర కు సంబంధించిన ప్రదేశ వర్ణనను ఈ విధంగా ఆరంభిస్తారు. కొండల నడుమలో ఒక వనము ఉంది. వనము నడుమన కొలను, ఆ కొలను గట్టున గుడి, ఆ గుడిలో వెలసిన బంగారు దుర్గమ్మ. ఆ గుడిలో పూజ చేసె పూజరి యింటిలో పుట్టిన చిన్నది. ఆమే బంగారు బొమ్మ లాగా అందమైన పూర్ణమ్మ. దుర్గ పూజకు పువ్వులు కోసేది అని గేయ కథానాయికను పరిచయము చేస్తారు రచయిత.

 

 

ఏయే వేళల పూసే పువ్వుల

ఆయా వేళల అందించి

బంగరు దుర్గను భక్తితొ కొలిచెను

పుత్తడి బొమ్మా పూర్ణమ్మ.

 

ఏయే ఋతువుల పండే పళ్ళను

ఆయా ఋతువుల అందించి

బంగరు దుర్గను భక్తితొ కొలిచెను

పుత్తడి బొమ్మా పూర్ణమ్మ.

 

ఉదయము వేళలో పూచే పువ్వులతో ఉదయము, సాయంత్రము వేళలో పూచే పువ్వులతో సాయంత్రము, ఋతువుల బట్టి పండే పళ్ళను దుర్గకు అర్పించి భక్తితో బంగరు దుర్గను నిత్యము పూర్ణమ్మ కొలుస్తుందని రచయిత చెప్పడము కోవెలలో జరిగే పూజావిధానమును తెలియజేస్తుంది. ఇది చదువుతున్న పాఠకులకు ఆ కోవెల , కొలను, దుర్గ దేవి కనుల ముందు సాక్షాత్కరింపక ఉండదు.

 

పళ్ళను మీరిన తీపుల నడలును

పువ్వుల మీరిన పోడుములున్

అంగము లందున అమరెను పూర్ణకు

సౌరులు మించెను నానాటన్.

 

ఆ పూర్ణమ్మ సమర్పించే పండ్లలోని తియ్యదనము, పువ్వులలోని సౌందర్యమంతయు పూర్ణమ్మకు ప్రతి అవయము నందు సమకూరి యవ్వనవతి అవుతుందని ఎంత గొప్పగా చెపుతారు. అలాంటి పూర్ణమ్మకు యోగ్యుడైన ఉత్తమునికిచ్చి వివాహము చేయవలసిన బాధ్యత తండ్రికి ఉంది. అయితే ఆ గొప్ప తండ్రి డబ్బుకు ఆశ పడి ధర్మాన్ని మరచిపోయి బంగారు బొమ్మ లా ఉన్న పూర్ణమ్మను ఒక ముదుసలికిచ్చి వివాహము చేయడము జరుగుతుంది.

 

కాసుకు లోనై తల్లీ తండ్రీ

నెనరూ న్యాయం విడనాడి

పుత్తడి బొమ్మను పూర్ణమ్మను వొక

ముదుసలి మొగుడుకు ముడి వేస్రీ.

 

ఆమని రాగా దుర్గ కొలనులో

కలకల నవ్వెను తామరలు

ఆమని రాగా దుర్గ వనములో

కిలకిల పలికెను కీరములు.

 

వసంత కాలం వచ్చాగా దుర్గ కొలనులో తామరలు విరపూచాయి. పక్షుల కిలకిల ధ్వనులు వసంత కాలమాగమనాన్ని తెలియజేస్తుంది. దీనిని వర్ణన చేయడంలో కవి ఆంతర్యాన్ని గమనిస్తే ఆనాటి సమాజంలో బాల్యవివాహము జరిగితే ఆ అమ్మాయి యౌవనంలోకి ప్రవేశించిన తర్వాత మాత్రమే భర్త యింటికి వెళుతుంది. ఈ వర్ణన బట్టి వసంత కాలము వచ్చినప్పుడు ప్రకృతి ఎంత సౌందర్యాన్ని సంత రించుకుంటుందో అలాగే మన గేయ కథానాయిక అంత అందచందాలను కూర్చుకుని రమణీయంగా ఉందని భావము.

 

ముద్దు నవ్వులూ మురిపెములూ మరి

పెనిమిటి గాంచిన నిమిషమున  

బాసెను కన్నియ ముఖ కమలమ్మున

కన్నుల గ్రమ్మెను కన్నీరు.

ఆటల పాటల తోటి కన్నియలు

మొగుడు తాత యని కేలించ,

ఆటల పాటల కలియక పూర్ణిమ

దుర్గను చేరీ దుక్కించె

కొన్నాళ్ళకు పతి కొనిపోవచ్చెను

పుత్తడి బొమ్మను పూర్ణమను

చీరెలు సొమ్ములు చాలగ దెచ్చెను

పుత్తడి బొమ్మకు పూర్ణమకు.

 

అలా వసంత కాలము ఆహ్లాదము నంత తనలో యిముడ్చుకొని సంతోషంగా ఉన్న పూర్ణమ్మకు పెనిమిటిని తలచుకొనగా ఆ కన్నెయ ముఖములో తేజస్సు అంతా పోయి కళ్ళల్లో నీరు వచ్చింది. ఆటపాటలాడెడి తరుణములో తోటి స్నేహితురాళ్ళు నీ మొగుడు తాత అని –ఎగతాళి చేస్తుంటే వారితో కలవకుండా దుర్గను చేరి దుఃఖిస్తూ ఉంది. కొన్నాళ్ళకు పూర్ణమ్మను తీసుకొని వెళ్ళుటకు చీరెలు, సొమ్ములు చాలా పట్టుకొచ్చాడు.

 

పసుపు రాసిరి బంగరు మేనికి

జలకము లాడెను పూర్ణమ్మ

వదినెలు పూర్ణకు పరిపరి విధముల

నేర్పులు మెరసీ కై చేస్రీ.

ఆ పూర్ణమ్మ బంగారు దేహానికి పసుపు రాసి స్నానాలు చేయించి వదెనలు పలువిధములుగా మెట్టినింట మెల్గవలసిన మెలకువలను తెలిపారు.

పెద్దల కప్పుడు మొక్కెను పూర్ణమ

తల్లీ తండ్రీ దీవించ్రీ

దీవన వింటూ పక్కున నవ్వెను

పుత్తడి బొమ్మా పూర్ణమ్మ !

 

చిన్నల నందర కౌగిట చేర్చుకు

కంటను బెట్టెను కన్నీరూ !

అన్నల తమ్ముల నప్పుడు పలికెను

పుత్తడి బొమ్మా పూర్ణమ్మా.

 

అపుడు పెద్దలకు మొక్కుతుంటే తల్లి దండ్రి దీవెనలు ఇస్తుంటే పూర్ణమ్మ పక్కున నవ్విందనుటలో ఆంతర్యము పరిశిలిస్తే, సాధారణంగా మెట్టినింటికి వెళ్ళబోతున్న వధువును దీర్ఘసుమంగళి భవ అని దీవిస్తారు. కానీ ఇక్కడ ముసలి భర్త త్వరలోనే కాటికి చెరతాడు. మరి దీవెనలు ఎలా యిస్తారు అని భావన.

 

"అన్నల్లారా తమ్ముల్లారా !

అమ్మను అయ్యను కానండీ

బంగరు దుర్గను భక్తితొ కొలవం

డమ్మల కమ్మా దుర్గమ్మ.

 

 

"ఆయా వేళల పూసే పువ్వుల

ఆయా ఋతువుల పళ్ళన్నీ,

భక్తిని తెచ్చీ శక్తికి యివ్వం

డమ్మల కమ్మా దుర్గమ్మ

 

నలుగురు కూచుని నవ్వే వేళల

నా పేరొక తరి తలవండి

మీమీ కన్న బిడ్డల నొకతెకు

ప్రేమను నా పేరివ్వండి.".

 

బలబల కన్నుల కన్నీరొలికెను

పుత్తడి బొమ్మకు పూర్ణమకు

కన్నులు తుడుచుకు కలకల నవ్వెను

పుత్తడి బొమ్మా పూర్ణమ్మ.

 

అన్నల్లారా, తమ్ముల్లారా అమ్మను, అయ్యను చూసుకుంటూ పూలను,పండ్లను సమర్పిస్తూ శక్తి గల మహాతల్లి దుర్గను భక్తితో కొలవండి. మీరు నలుగురు కూర్చొని ముచ్చటలాడు సమయంలో నన్ను తలుచుకొండి. మీ కన్న బిద్దలల్లో ఒకరికి నా పేరు పెట్టండి అని పూర్ణమ్మ కంటనీరు పెట్టుకుంది. ఆ కన్నీరును తుడుచుకొని గలగల నవ్వులు చిందించింది పూర్ణమ్మ.

 

వగచిరి వదినెలు, వగచిరి తమ్ములు

తల్లియు కంటను తడిబెట్టన్

కాసుకు లోనై అల్లుని చూసుకు

ఆనందించెను అయ్యొకడె.

 

వదిన లు, తమ్ముళ్లు పూర్ణమ్మ కు జరిగిన అన్యాయానికి బాధ పడుతున్నారు. తల్లి కన్నీరు పెట్టుకుంటోంది. కానీ డబ్బు ఆశకు లోనైన తండ్రి అల్లుణ్ణి చూసుకొని ఆనందిస్తున్నాడు.

 

యెప్పటి యట్టుల సాయంత్రమ్మున

యేరిన పువ్వులు సరిగూర్చి

సంతోషమ్మున దుర్గను కొలవను

వొంటిగ పోయెను పూర్ణమ్మ.

 

ఆవులు పెయ్యలు మందలు జేరెను

పిట్టలు చెట్లను గుమిగూడెన్

మింటను చుక్కలు మెరయుచు పొడమెను

యింటికి పూర్ణమ రాదాయె.

 

చీకటి నిండెను కొండల కోనల

మేతకు మెకములు మెసల జనెన్

దుర్గకు మెడలో హారము లమరెను

పూర్ణమ యింటికి రాదాయె.

 

ఎప్పటి లాగానే సాయంత్రం పూలు ఏరుకొని దండను కట్టి సంతోషముతో దుర్గను పూజించడానికి ఒంటరిగా పూర్ణమ్మ వెళ్ళింది. అలా వెళ్లిన పూర్ణమ్మ తిరిగి రాలేదని రవయిత ఆనాటి సమాజంలో చీకటి పడటానికి చిహ్నాలను తెలపడం కనిపిస్తుంది. ఆవులు దూడలను చేరాయి, బిడ్డల ఆహారం కోసము వెళ్ళిన పక్షి తల్లులు గూటికి చేరాయి. నింగిలో చుక్కలు మెరుస్తూ వస్తున్నాయి. కానీ పూర్ణమ్మ యింటికి రాదేమి.కొండల కోనల్లో చీకటి నిండింది. మృగములు మేతకు వెళ్ళుచున్నాయి. దుర్గ మెడలో పూర్ణమ్మ అల్లిన పూదండలు చేరాయి. కానీ పూర్ణమ్మ యింటికి రాదేమీ.... ఇక్కడ ఈ పంక్తులు చదువుతుంటే ఒక్కసారిగా పాఠకుల్లో ఆందోళన కనిపించక మానదు.

 

కన్నుల కాంతులు కలవల చేరెను

మేలిమి జేరెను మేని పసల్ !

హంసల జేరెను నడకల బెడగులు

దుర్గను జేరెను పూర్ణమ్మ.

 

ఆ కొలను లోని కలువలకు పూర్ణమ్మ కనుల్లో ఉన్న కాంతి వచ్చింది. ఆ బంగారానికి వచ్చిన వన్నె పూర్ణమ్మ శరీరము నుండి వచ్చింది. అంత చక్కగా హొయలు పోతూ హంసలు నడుస్తున్నాయి అంటే పూర్ణమ్మ నడకల అందం హంసలకు వచ్చింది. అట్లా దుర్గను చేరింది పూర్ణమ్మ అని రచయిత పూర్ణమ్మ ఆత్మాహుతి తో గేయం ముగించడం ఎంతటి కఠిన పాషాణ హృదయము గల వారికైనా కన్నీరు తెప్పించకుండా ఉండదు..

 

ముగింపు

 

ఇంతటి గొప్ప కరుణ రసముతో అభిషేకించి రచించిన గేయ కావ్యము ఆనాటికి ఈనాటికి సమాజ దురాచారాలను ఎత్తి చూపుతుంది. ఈ దుశ్చర్యలకు పాల్పడిన వారిని తలదించుకుని సిగ్గుతో క్షమాపణలు వేడుకునెలా చేస్తుంది. గేయము ను ఘంటసాల వారు పాడడం మరింత ఆకట్టుకుంటుంది. స్త్రీ జనోద్దరణ కోసం రచనలు చేసిన గురజాడ వారి భావాలు నిండుగా ఈ గేయంలో కనిపిస్తాయి. తెలుగు సాహిత్యము ఉన్నంత వరకు ఇలాంటి గేయాలు నిలిచి ఉంటాయి. తెలుగు వారి గుండెల్లో ఈ కవిశేఖరుడు చిరస్మరణీయంగా నిలిచి ఉంటారని తెలుపు కుంటూ...

 

ఈ గేయమును పరిచయం చేసినందుకు సంతోషిస్తూ ....

 

ధన్యవాదాలతో...

 

వెంకట్. సిహెచ్

 

గేయమును కూడా కలిపి వ్రాయడం వలన విషయము చాలా ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. కానీ నేను వ్రాసిన వివరణ కంటే గురజాడ వారి గేయమును పఠించాలనెడి సంకల్పంతో గేయమును సమీక్షలో యిమడ్చడం జరిగింది. పూర్తిగా చదివి ఆస్వాదించ గలరని ఆశిస్తున్నాను.

***************************************** 

 

నేటి వ్యాసం

కవి లో యోగి:

 

మనకు చరిత్రలో కవులు  కనిపిస్తారు లేక యోగులు  కనిపిస్తారు.. కవిత్వాన్ని ఆత్మ తత్వాన్ని సమానంగా బోధించిన వారు చాలా అరుదు.. వేమన ఆ కోవకు చెందినవారు..

 

వేమన కవిగా బహుళ ప్రజాదరణ పొందిన వాడు... కానీ యోగిగా అతని ప్రజాదరణ పరిమితమే.. కారణం వేమనను ఏ సిద్ధాంతం వాళ్లు ఏ తత్వం వాళ్ళు తమ వాడు అని దృఢంగా చెప్పలేకపోయారు.. పరిశోధన గ్రంథాల వల్ల, వేమన పద్యాలను వివరంగా అర్థం పరిశీలించడం వల్ల,  మనము వేమన తత్వాన్ని అర్థం చేసుకోవాలి..

 

వేమన కథ నుండి వెలువడిన వేలపద్యాలలో దొరికిన దాదాపు ఆరు వేల పద్యాలు నీతి, యోగ ,భక్తి ,వైరాగ్య, జ్ఞాన సంబంధమైన వై ఉండి కలగాపులగంగా ఉండుటచే వేమన తత్వ శాస్త్రము ఎవరికి అంతుపట్టలేదు..

 

వేమన తత్వం నిర్ణయ నిర్ధారణకు  వేమన పద్యా లే మచ్చుతునక. తత్వ నిర్ణయం తెలిసినవాడే ఉత్త ముడని అని వేమన అభిప్రాయం.. అయితే వేమన ఏ మతానికి చెందినవాడు? అంటే  కొందరు అద్వైతం అని , మరికొందరు శివాద్వైతం అని, ఇంకొందరు నాస్తికుడని తమ ఇష్టానుసారం తిప్పుకున్నారు. నిజానికి వేమన మతాలకు అతీతుడు .. మతాలకు అందని భావాన్ని బోధించాడు . వేదాతీతుడు వేమన సుమ్మీ అని చెప్పుకున్నాడు వేమన.

 

వేమన ప్రకారం వేదాల వల్ల సామాన్య మానవుడు సత్యాన్ని తెలుసుకోవడం కష్టం. ఎందుకనగా వేదాలు అనేక ఋషుల ప్రోక్తము. అందువల్ల వేదాలలో అనేక వాదాలు  కనిపిస్తాయి . అందుకే వేమన వేదాల  గురించి

ఈ క్రింది విధంగా చెప్పినాడు..

 ఆటవెలది

వెర్రి నక్కల వలె వేదముల్ జదివేరు

యాశయంబు లెరుగ రయ్యవార్లు

వేద సారమంత  వేమన ఎరుగును విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

 

వేమన తన గురువు అంబికా శివయోగి  నుండి వేమన రాజయోగం గ్రహించాడు. ఈ రాజయోగాన్ని అచల తత్వం అని , పరిపూర్ణ రాజయోగ మని కూడా అంటారు .

 వేమన ప్రబోధించిన అచల తత్వ మందు గురువే దైవము , గురువుకే పూజ ఉంటుంది , ఇతర దేవతల పూజలు ఉండవు ..వేమన తన పద్యాలలో ఎక్కడా  దేవతల స్తుతి చేయ నేలేదు.వేమన అచల తత్వము బోధించినాడు అనుటకు క్రింది పద్యములు నిదర్శనం..

 

సీసము

మనసు నిల్పినవాడు మరి  సర్వసమమందు

ననుభవంబును గోరి యచులుడగును.  నిగమాంత వేద్యుడై నిత్య ప్రకాశుండై

పరమ పరిపూర్ణము గోరి పట్టు విడడు.

అరయంగరానిది యల పరబ్రహ్మంబు

తానని తెలిసియు దలపు విడడు.

నిరతమాత్మ నుతించి నిర్గుణంబును జెంది నిశ్చల బ్రహ్మమౌ నియతి విడడు.

 

తేటగీతి

సగుణ మెప్పుడు తాగాక సత్య మనెడు

నిర్గుణ బ్రహ్మమే నని నిశ్చయించి

తాను తనలోన పూర్ణుడై తలగకుండు

విమల గుణ రాజా యోగీంద్ర వేమనార్య

 

అర్థం  :-

చంచలమైన మనస్సును కట్టడి చేసి నిశ్చలముగా చేసినవాడు సుఖదుఃఖముల యెడ సమదృష్టి కలవాడై భగవంతుని పరిపూర్ణ తత్వం తెలుసుకొను పట్టుదలతో ఉంటాడు.. తాను స్వయం పరబ్రహ్మ రూపం అని తెలిసి కూడా పరమాత్మ తలంపులో ఉంటాడు. సగుణ రూప బ్రహ్మము కన్నా నిర్గుణ బ్రహ్మమే నిత్యమైన సత్యమైనదనీ  ఎరిగి తనలో పూర్ణత్వం నింపుకొని ఉంటాడు..

 

యోగి వేమన తత్త్వం గురించి పై నాలుగు మాటలు చెప్పినందుకు నాకు చాలా సంతోషంగా ఉంది..

 

కె మల్లికార్జునరావు

 

**********************************************

 ఒక చిన్న నీతి కథ-

 

"ఏకాగ్రత"

 

ఒక తండ్రి తన చిన్న కూతురు తో కలిసి దేవాలయానికి వెళ్ళాడు . భగవంతుని దర్శనం పూర్తి చేసుకొని వచ్చి ఓ ప్రక్కన కూర్చున్న సమయంలో, తన తండ్రితో కూతురు ఇక మీదట  ఆలయానికి రాను అంది.. తండ్రి ఎందుకు అని  అడిగాడు.

కూతురు  ఏమందంటే  " భగవంతునికి భక్తి తో సేవ చేయడానికి మనం ఇక్కడకు వస్తారు., ఐతే  ఇక్కడ అందరూ బూటకపు భక్తులే కనిపిస్తున్నారు. ఇక్కడికి  వచ్చి కూడా చాలా మంది తమ దృష్టి , మనసు మొత్తం సెల్ ఫోన్ మీదనే ఉంచుతున్నారు.. వీరిని  చూసి నేను కూడా అలా అవుతానని  భయపడుతున్నాను.  అందుకే నేను భవిష్యత్తులో  ఆలయానికి రాదలచుకోవడం లేదు" .

తండ్రి  విని  ఒక నిముషం ఆలోచించి  అన్నాడు "సరే ... నీ నిర్ణయానికి నేను అడ్డు రాను.. కానీ ,  తీసుకునే ముందు ఒక చిన్న పని చేస్తావా?" కూతురు అందుకు సరే నని అన్నది.

తండ్రి అన్నాడు:- "ఒక గాజు గ్లాసులో  నిండా నీరు పోసుకుని ఆలయం చుట్టూ ఒక సారి  నడిచి రావాలి .  నీళ్ళు  ఏమాత్రం క్రింద పడకుండా రావాలి."  సరే నంది కూతురు..

 అప్పుడు కూతురు తండ్రి చెప్పినట్లు ఆలయము  చుట్టూ తిరిగి వచ్చి ఇలా అంది..  "చూశారా! ఒక్క చుక్క నీరు కూడా క్రింద పడలేదు. నేను గెలిచాను"అప్పుడు తండ్రి కూతురి ని అభినందించి,  ఈ ప్రశ్నలు అడిగాడు:

 

1. ఆలయం చుట్టూ నడిచి నప్పుడు  ఎవరినైనా  ఫోన్ తో మాట్లాడుతుండగా  నీవు  చూశావా?

2.  నీకు ఎవరైనా కపట భక్తులుగా కనిపిస్తున్నారా ?

 

 

కూతురు అన్నది  " నా దృష్టి  గ్లాసు మరియు దానిలోని నీటిపైనే నిలిపాను, నీళ్ళు ఒక్క చుక్క కూడా పోలేదు. అందుకని ఎవరినీ గమనించలేదు "

 

అందుకు తండ్రి అన్నాడు : "నీవు ఆలయానికి వచ్చినప్పుడు సరిగ్గా ఇలాగే  చేయాలి.  కేవలం భగవంతునిపై దృష్టి ఉంచి , ఆయన పైనే  ధ్యాస, ఆలోచన నిలపాలి . అలా చేస్తే ఇతరులేవరూ  నీ దృష్టికి రారు. అదే కాక  నిన్ను చూసి ఇతరులు కూడా క్రమంగా మారవచ్చు.* నిశ్చలమైన భక్తి,  ఏకాగ్రతా,  సాధనా *, మాత్రమే మనల్ని భగవంతుని సమీపానికి  చేరుస్తాయి;  మనల్ని  ఉన్నతపథంలో నడిపిస్తాయి" .....

 

ఇదండీ ఏకాగ్రత విశిష్టత..

 

కె మల్లికార్జునరావు

 

*********************************************************

సమాప్తం  

29.08.2020 నేటి వ్యాసం

 

 నేటి వ్యాసం-

మనిషి ఆయు ప్రమాణం

 

మనిషి శరీరము భగవంతుని చేత తయారుచేయబడిన ఒక అద్భుత యంత్రం..

ఈ శతాబ్దానికి గ్రేటెస్ట్  సైంటిస్ట్ ఐన్ స్టైన్ చెప్పిన ప్రకారం మనిషి అను బుద్ధిలో ఐదు శాతం మాత్రమే అడుగుతున్నాడు.. దీన్నిబట్టి మన శరీరము అనే యంత్రం శక్తి ఎంతో  అర్థం అవుతుంది..

 

అన్ని యంత్రాల్లాగే శరీరానికి కూడా జీవన పరిమితి ఉంది.. దీన్నే మనం ఆ యుష్షు అంటాము.. మిగిలిన యంత్రాల లాగే శరీరానికి కూడా రెండు రకాల ఆయుష్షు ఉంటుంది... ఉదాహరణకు ఒక కారు తీసుకోండి. దాని లైఫ్ expectancy ఎనిమిది సంవత్సరాలు లేదా లక్షా 50 వేల కిలోమీటర్లు, అని అని చెబుతారు.. అంటే కారు జీవన పరిమితి సంవత్సరాల్లోనూ మరియు కిలోమీటర్ల లోనూ నిర్ణయించబడింది.. ఈ జీవన పరిమితి సాధారణ పరిస్థితులకు లోబడి, అనగా కారు నార్మల్ కండిషన్ లో నడుస్తున్నప్పుడు... అబ్నార్మల్ కండిషన్స్,  అంటే ప్రమాదాలు లాంటివి  జరిగినప్పుడు జీవన పరిమితి మారిపోతుంది...

 

ఇదేవిధంగా మన శరీరము ఆయుష్షు కూడా మన పెద్దలు నిర్ణయించారు.. ఇక్కడ రెండు రకాలు ఏవి అనగా -

1) 100  సంవత్సరాలు.. ఇది బాహ్య ఆయుస్సు.. ఇది  అందరికీ తెలిసినదే.. అందుకే మన పెద్దలు ఆశీర్వాదం చేసినప్పుడు శతమానంభవతి అంటారు..

2) శ్వాస లలో... ఇది అంతర్ ఆయుస్సు..

దీని విషయం ఇప్పుడు మీకు వివరిస్తాను..

 

అంతర్ ఆయుష్షు

 

మనిషి బ్రతకడానికి ముఖ్యమైన శక్తి ప్రకృతి నుంచి  శ్వాస ల ద్వారా శరీరం లోపలికి వెళ్తుంది.. ఈ శ్వాస ప్రక్రియ లో ఒక ఉచ్ఛ్వాస  ఒక నిశ్వాస ఉంటుంది... నిరంతరం ఈ ప్రక్రియ నడుస్తుంటుంది .. మన ఋషుల ప్రకారము ఈ పక్రియ 4  సెకండ్ లు  వుంటుంది.. మన ఉపనిషత్తులలో ఈ ప్రక్రియను హంస  అని పేర్కొన్నారు...

ఈ లెక్కన మనిషి ఆయుష్షు హంస ల లో, నిర్ణయించారు... ఒక రోజుకు 21,600  హంసలు,  1 సంవత్సరానికి 78,84,000, 100 సంవత్సరాలకు 78,84,00,000 హంస లు గా మనిషి జీవన ప్రమాణం నిర్ణయించినారు (హంసోపనిషత్)..

 

మన ఋషులు పై విధంగా హంసల లెక్కలో మన ఆయుష్షు తెలిపి, ఆ ఆయుష్షును ఎలా పెంచుకోవాలో చెప్పినారు.. ఇందుకు  వారు మనకు బోధించిన టువంటి పద్ధతి ప్రాణాయామము.. ప్రాణాయామంలో మనము శ్వాసను లోపలికి తీసుకొని హోల్డింగ్ చేస్తాము, అదే రీతిలో శ్వాసను బయటకు వదిలి మళ్లీ హోల్డింగ్ చేస్తాము... ఈ విధంగా శ్వాస ప్రక్రియను  నెమ్మది చేసి  నాలుగు సెకండ్ల హంస ప్రమాణాన్ని, పెంచుకుంటాము;  100 సంవత్సరాల్లో మనము తీసుకునే హంసల ప్రమాణము పెరుగుతుంది తద్వారా మన ఆయుష్షు పెరుగుతుంది... ప్రాణాయామం ద్వారా మనము అబ్నార్మల్ కండిషన్స్ కూడా తగ్గించుకోవచ్చు.. ఉదాహరణకు జబ్బులకు గురికావటం, వేగంగా శ్వాసక్రియ కలుగజేసే కోపము, బ్లడ్ ప్రెజర్ ఇలాంటి వాటికి కావటము మొదలగునవి..

 

మనుషులు ప్రాణాయామ పద్ధతిలో వాళ్ళ ఆయుష్షును 100 సంవత్సరాలకు ఎన్నో రెట్లు పెంచుకున్నారు... మనం కూడా ప్రయత్నిద్దాం.. ప్రతి రోజూ ప్రాణాయామం చేద్దాం... సర్వేజనా ప్రాణాయామ అభ్యాస ప్రాప్తిరస్తు.

 

కె మల్లికార్జున రావు

 

జీవితం

 

అనగా అనగా గొప్ప తాపీ మేస్త్రీ ఒకడు ఉండేవాడు. అతని నైపుణ్యం అద్భుతం! అతని పనితనం అసామాన్యం; అనితర సాధ్యం! ముప్ఫై సంవత్సరాలుగా అతను ఒక కాంట్రాక్టరు క్రింద పని చేస్తూ వచ్చాడు. ఆ కాంట్రాక్టరుకు కూడా మేస్త్రీ అంటే చాలా గౌరవం అభిమానం- అందువల్లనే వాళ్ళ సంబంధం అన్ని సంవత్సరాలపాటు కొనసాగింది. చివరికి ఒక రోజున మేస్త్రీ కాంట్రాక్టరుతో చెప్పేశాడు- "అయ్యా! ప్రస్తుతం మనం చేస్తున్న ఈ పనేదో అయిపోగానే, నేను ఇక రిటైరు అయిపోతాను. బాగా పెద్దవాడిని అయిపోయాను, కొంచెం బలహీనంగా కూడా అవుతున్నట్లుంది. ఇప్పుడిక పనిని చాలించాలి. మిగిలిన కొద్దిపాటి జీవితాన్ని విశ్రాంతిగా గడుపుదామని ఉన్నది. ఈ సంగతిని కొంచెం ముందుగానే తెలియజేస్తున్నాను మీకు- ఏమంటే పనిలో కష్టం కలగకూడదు గద, అందుకని" అన్నాడు. కాంట్రాక్టర్ సన్నగా నవ్వాడు. సరేనన్నట్లు తల ఊపాడు.

 

చేస్తున్న పనేదో ముగింపుకు వచ్చింది. పని ఆరోజుతో అయిపోతుందనగా కాంట్రాక్టరు మేస్త్రీని పిలిచి- "ఈ పని అయిపోగానే రిటైరు అయిపోతానన్నావు. నేను అందుకు ఒప్పుకున్నాను కూడాను. ఇదంతా నాకు గుర్తులేక కాదు- కానీ నాదొక చిన్న అభ్యర్థన- కాదనకు. నాకోసం మరొక్క చక్కని ఇల్లు- ఒక్కటంటే ఒక్కటి- కట్టి ఇచ్చి వెళ్ళు. ఆ తర్వాత నేను ఇక నిన్ను ఆపను. మరొక్క ఇల్లు- అంతే- ఏమంటావు?" అన్నాడు.

 

మేస్త్రీకి ఈ మార్పు అస్సలు నచ్చలేదు. అయినా ఏం చేస్తాడు, చాలా కాలంపాటు పని చేసి ఉన్నాడు- కాదనటానికి లేదు- అందుకని అయిష్టంగానే ఒప్పుకున్నాడు.

 

ఒప్పుకున్నాడన్నమాటే గాని, నిజంగా కొత్త ఇంటి పని మొదలయ్యేసరికి, మేస్త్రీకి ఆ పని పెద్ద బరువులాగా తోచింది. ఏమాత్రం ఇష్టం కాలేదు. పనిలో అస్సలు మనసు నిలవలేదు.

దాంతో ఆ పని అరకొర వేగంతో, దాని ఇష్టం వచ్చినట్లు అది సాగింది. నిర్మాణపు క్వాలిటీకూడా బాగా రాలేదు. మేస్త్రీ ఆ మార్పును గమనించాడు- అయినా సర్దుకు పోయాడు. "ఏంచేస్తాం, ఇంతే!" అనుకున్నాడు. మధ్య మధ్యలో కాంట్రాక్టరు వచ్చి సలహాలూ, సూచనలూ ఇస్తూనే వచ్చాడు. అయినా మేస్త్రీ వాటిని అన్నిటినీ పెడచెవిన పెట్టాడు. "ఎలాగో ఒకలాగా అయిపోనీ, పని గడిస్తే చాలు" అనుకున్నాడు.

 

కొత్త ఇంట్లో పని పూర్తయ్యే సమయానికి కాంట్రాక్టరు వచ్చి చివరి ఇన్స్పెక్షను చేశాడు. నిర్మాణపు పనితనం బాగాలేదు: చాలా లోపాలు కనబడ్డాయి. ఆయనేమీ ఆశ్చర్యపోలేదు- ముందునుండీ చూస్తూనే ఉన్నాడు గద! నిట్టూర్చాడు. ఆపైన మెల్లగా జేబులోంచి తాళాల గుత్తి తీసి, మేస్త్రీ చేతికి ఇస్తూ అన్నాడు- "మిత్రమా! ఇదిగో, ఈ ఇల్లు ఇక నీదే. ఇంటి తాళాలివిగో- అందుకో. మన స్నేహానికి గుర్తుగా నేను నీకు ఇవ్వదలచిన బహుమతి ఇది" అని. మేస్త్రీ నిర్ఘాంతపోయాడు. "ఎంత ఘోరం జరిగిపోయింది! ఈ సంగతి ముందుగానే తెలిసిఉంటే ఎంత బాగుండేది?! తను ఆ ఇంటి నిర్మాణంలో జీవం పోసి ఉండేవాడే! ఇప్పుడు ఇక చేయగలిగింది ఏమీ లేదు. లోపభూయిష్టమైన ఈ ఇంట్లో తన శేష జీవితాన్ని గడపాల్సిందే; తన తప్పుల్ని తను ప్రతిరోజూ చూస్తూ, ప్రతిరోజూ సిగ్గుపడుతూ గడపాలి! అయ్యో! ముందుగానే తెలిసి ఉంటే ఎంత బాగుండేదో! ఇప్పుడేమీ చెయ్యలేమే!" అని కుమిలిపోయాడు.

 

మన ఈ శరీరాల్ని నిర్మించుకునే మేస్త్రీలం మనమే. మనదే ఈ ఇల్లు. ఇందులో ఉండాల్సిందీ మనమే. మనం మన యీ శరీరాన్ని ప్రేమ, ఆప్యాయతలతో శ్రద్ధగా నిర్మించుకుంటే, అది మనకు అనుకూలంగాను, వసతిగాను ఉంటుంది. బాగా పని చేస్తుంది. అట్లా కాక, మనం దాని పట్ల నిర్లక్ష్యంగా వ్యవహరిస్తే, అది పాడౌతుంది- అప్పుడు ఇక మనం బాధగా, పశ్చాత్తాపంతో బ్రతకాల్సిందే.

 

మన ఆరోగ్యం నిజంగా మన చేతుల్లోనే ఉంది.

ఆరోగ్యమే మహాభాగ్యము.భగవంతుడు మనకిచ్చిన ఈ శరీరాన్ని మనకు ఆరోగ్యాన్ని  పెంచే

ఆహారపు అలవాట్లతో కాపాడుకోవడం , రోజూ యోగా  ప్రాణాయామం,మంచి పుస్తకపఠణంలాంటివి చేయడం మన చేతుల్లోనే ఉంది. అదే మన ధర్మం.అదే మన బాధ్యత.

 

******************************************

 

గుండ్రాయి..

 

#ఒక ఊరిలో ఎవరో రామాయణ ప్రవచనం చెప్తున్నారు. బండోడు శ్రద్ధగా విని అర్ధరాత్రి ఇంటికి వచ్చాడు.

"#రామాయణం నీకేం అర్ధమైంది" అని అడిగింది భార్య నాకేం అర్ధం కాలేదు" అన్నాడు బండోడు.

 ప్రవచనం జరిగిన పది రోజులూ ఇదే తంతు. ప్రవచనం నుండి రాగానే నీకేమర్ధమయింది అని భార్య అడగడం, నాకేం అర్ధం కాలేదని బండోడు చెప్పడం. భార్యకి కోపం నషాళానికి అంటింది.

"ఇదిగో ఆ గుండ్రాయి తీసుకు పోయి దాన్తో

#నీళ్ళు పట్రా" అంది.

 

#బండోడు వెళ్ళి గుండ్రాయిని నీళ్ళల్లో ముంచాడు. గుండ్రాయి లో నీళ్ళు నిలబడవు కదా.

అలాగే తీసుకొచ్చాడు.భార్య మళ్ళీ తెమ్మంది. మళ్ళీ వెళ్ళాడు. అలా పది సార్లు తిప్పింది.

"#చూసావా.. ఆ గుండ్రాయితో నీళ్ళు తేలేకపోయావు.అలాగే పది రోజులు రామాయణం విన్నా నీకు ఏమీ అర్ధం కాలేదు.

నువ్వా గుండ్రాయితో సమానం" అని ఈసడించింది.

అప్పుడు బండోడు అన్నాడు... "ఒసేయ్.. గుండ్రాయి #నీళ్ళు తేలేక పోయిన మాట నిజమే... కానీ పదిసార్లు నీళ్ళల్లో మునగడం వల్ల మాలిన్యం అంతా పోయి అది శుభ్రం పడిందికదా..

అలాగే రామాయణం నాకేమీ అర్ధం కాకపోయినా పదిరోజుల్నుండీ వినడం వల్ల మనసు తేలిక పడ్డట్టు హాయిగా వుంది" అన్నాడు.

#భర్తకి అర్ధం కావల్సిన దానికన్నా ఎక్కువే అర్ధం అయిందని భార్యకి అర్ధం అయింది.

 

నవ విధ భక్తి మార్గాల్లో "శ్రవణం" ఒకటి.

 

 

 

జ్ఞాపకం

 

నేను అలనై ఎగిసి పడనా

ఎదురు చూసే

నీ ఎద తీరమును తాకనా

నీ మనసున తిమిరంను

వెలుగునై పారద్రోలనా

కలిసే హృదయాలలో

తీపి జ్ఞాపకమై నిలవనా

సాగే కాలములో

ఋతువునై నీకోసం తిరగనా

ఏమో! వలచిన గెలిచిన

హృది కోసం పోరాటం

జాజిపూల వెన్నెలకై

జామురాతిరి ఆరాటం

వేచిన వేకువన

నీడలా నిను గెలవటం!

 

-కోవూరి

******************************

 

దత్తపది - పేపర్ - బుక్ - పెన్ - ఇంక్

 

తేటగీతి

 

రాయల తల పే పర్వ తరాజ సమము

బుక్క రాయసముద్రపు పుట్టు దాటి

పెన్ గొండ రాజధాని వలె జేసి

పండితుల కింకొ క జనుస్సు పదిల పరచె.....

 

జైకర్ విశ్వేశ్వర్ టోణ్ పె, థానే, ముంబయి, మహారాష్ట్ర